Bilboko Jatorria:
Antzinako asentamendu baten hondakinak aurkitu ziren Malmasín mendiaren tontorrean. Avril eta Artxandako mendietan ere aurkitu ziren lurperapen hondakinak.
Bilboko Erdi Aroa:
Fundazio bultzada handi batez jaiotako lehengoko hiria izan zen, XIV. Mendean gertatu zen eta %70eko bizkaitar hiriak sortu zituen, horretatik: Portugalete, Ondárroa, Lequeitio…
Don Diego López de Haro V Bilboko hiria sortu zuen herri itunen bidez, eta hauek Orduinatik Bermeorako bideak eraiki zituzten. Bide hauetatik merkatariak pasatzen ziren, hori esker ekonomia handitu zen eta Bizkaiko hiri nagusiena bihurtu zen.
Aro Modernoa:
1511ko ekainaren 21ean konstituziorako araudi berria onartu zen, Juana I de Castillaren
baimenaz. Honek hiriaren instituzio garrantzitsuena bihurtzen da mendeen zehar eta “La Ria ” ren juridikotasuna lortzen da.
1602an Bizkaiko kapitala izendatu zuten, eta horrek garrantzia handia eman zion
hiriari. Ez zen erresa izan, gainera gertaera honek hondaketa ekarri zuen, arraina, argizari eta beste merkatari produktuen zergen igoera ekarri zuen.
Beranduago mende amaieran espainako ekonomi krisia gertatzen da.
XVII. mendean, botere gehiena duten bi sektore existitzen ziren: baserri dirudunak eta merkatariak. Bien arteko aurkako interesak eratortzen ziren borroketan, kontrabandoa
sortzen zuen eginkizuna.
Aro Garaikidea:
Inbasio napoleonikoa, karlista gerrak eta industria garapena:
Independentzia gerran 1808 eta 1813. hasieran frantsesak elkarkide bezala sartu ziren herrian. Ondoren Napoleon Bonaparteren aurkako erresistentzia sortu zen, gudu gogorren bidez Bilbon sartu eta leku guztiak hustu zituztelako.
Euskal Herria lehenengo gudu karlisten agertoki lehenetarikoa izan zen, erdigune liberala eta ekonomikoa, karlisten objektibo nagusia izan zen.
Gatazka hauek gertatu harren, XIX. mendean eta XX. mendeko hasieran, euskal herriko erdi-gune ekonomiko bihurtu zen. Mende honetan trenbidea heldu zen 1857, Bilboko bankua sortu zen eta mende amaieran Bilboko poltsa eratu zen.
Enpresa siderurgiko eta lantegiak hasi ziren, adibidez: Bizkaiko labe garaiak eta boluetako Santa Ana. Eraikin modernoaz handitu zen, ibilgune eta eraikin enblematikoekin, adibidez: Arriagako antzerkia eta Basurtoko ospitalearekin.
Mugimendu sozialak garatu ziren, Sabino Aranako euskal nazionalismoa, republikanismoa, langile mugimenduak eta monarkia liberalismoa.
Hazkunde demografikoaren handitzea sumatu zuen.
Comentarios recientes